Succesvol veranderen dankzij persoonlijk leiderschap

Complexere apparaten, kortere behandeltijden en mondige patiënten in ziekenhuizen: ze vragen om fundamentele andere werkwijzen, rapportages en structuren. De sleutel tot succes in deze zogenoemde ‘VUCA’ wereld? Een inspirerend en verpleegkundig leiderschap met 7 tips om vandaag te starten.

VUCA wereld staat voor Volatility, Uncertainty, Complexity en Ambuigity en duiden de veranderende en complexer wordende wereld.

Ziekenhuizen veranderen in de VUCA wereld

In de ziekenhuizen herkennen we de VUCA wereld de laatste jaren op tal van terreinen. Snelle veranderingen met een hoge complexiteit waarbij onzeker is of de gewenste uitkomst ook daadwerkelijk gerealiseerd wordt. Bob Johnsen beschrijft dat in ‘Leaders make the future’. Dit is onder andere te merken aan:

1. Geavanceerdere technologie waardoor behandelingen nauwkeuriger en preciezer uitgevoerd worden;
2. Sociaal-culturele ontwikkelingen die de complexiteit van de behandelingen beïnvloeden zoals Marian Kaljouw beschrijft in haar advies: ‘Naar nieuwe zorgberoepen’;
3. Maatschappelijke ontwikkelingen. De patiënt ziet de mogelijkheden in behandeltrajecten toenemen en verwacht van ziekenhuizen dat ze deze aanbieden met de beste uitkomsten. Verzekeraars verwachten daarbij bovendien een scherpe prijs.

Deze transitie vraagt om een inspirerend en verpleegkundig leiderschap.

Een inspirerend en verpleegkundig leiderschap

Binnen de veranderende VUCA wereld is te zien dat niet langer behoefte is aan een controlerende manager maar aan een inspirerende leider. Een leider die de stip op de horizon zet. Het doel waar de organisatie naar toe werkt. Dit vraagt om een leider die voor zijn mensen gaat staan en aangeeft dat het doel helder is en dat het voor iedereen zoeken is naar de weg om daar te komen. Een leider die niet bezig is zelf alles te begrijpen en te beheersen maar een inspirator en motivator. Dat betekent dat de professionaliteit centraal komt te staan en de focus niet langer ligt op het beheersen en beheren van middelen en materialen. Overigens is de verwachting dat de control van een ziekenhuis door blockchain technologie overgenomen gaat worden. Het overbruggen van de ontstane kloof en de behoefte aan een inspirerende leider is een uitgelezen kans voor verpleegkundige leiders.

Verpleegkundige leiders die de complexiteit van de werkvloer begrijpen vanuit hun professie, oog hebben voor de financiële situatie maar vooral beseffen dat echte verandering pas mogelijk is als bestaande uitdagingen samen aangepakt worden door te starten met je persoonlijke leiderschap. Dat brengt het antwoord op de snelle, complexe en veranderende wereld waarin we leven.

Persoonlijk leiderschap, de sleutel tot succesvol veranderen

Het verbinden met de werkvloer is mogelijk als verpleegkundige leiders op meerdere plekken in hun ziekenhuizen actief worden en richting geven aan hun eigen leven. Steeds weer veranderen vraagt van leiders een blijvende en voortdurende ontwikkeling van hun eigen competenties. Hoe beweeg je je tussen de vele actoren en hoe ben je tegelijkertijd veerkrachtig in je eigen zijn. Donders & Sommer beschrijven in hun boek Meesterschap het model van Guardini: basis van leidinggeven is leidinggeven aan je eigen leven. Wie wil je zijn, hoe geef je uitdagingen in je eigen leven vorm, hoe ga je om met bedreigingen en wat kun je van de geleerde lessen meenemen in jouw leven en ziekenhuis.

Het is in toenemende mate nodig dat verpleegkundige leiders zelf een heldere en inspirerende missie voor ogen hebben over wie ze willen zijn in hun rol als leider van een ziekenhuis. Degene die dit goed doen hebben aandacht voor een aantal competenties:

1. Ze weten inzicht te krijgen in de strategische koers van het bedrijf en zijn in staat dit te beoordelen en te integreren in een helder perspectief voor het bedrijf;
2. Ze weten creativiteit aan te boren en zijn daardoor in staat nieuwe antwoorden te formuleren op bestaande en toekomstige uitdagingen;
3. Ze weten de stip op de horizon te plaatsen en krijgen hun team in de veranderstand door instemming en inzet te vragen op het te bereiken doel;
4. Ze zijn in staat om een duurzame lange termijn visie te ontwikkelen voor het ziekenhuis die verbonden is met die samenleving;
5. Ze zijn in staat om de volgende generatie verpleegkundige leiders te vinden, hen te stimuleren zich te ontwikkelen en toe te rusten met oog voor een gezonde groei van mens en bedrijf.

Start vandaag

Deze competenties vragen aandacht en een gedegen plan. Maar vooral lef om vandaag te starten en niet te wachten tot morgen. Het leiden van in eerste instantie je eigen leven is daarbij het vertrekpunt. Zoek een sparring partner, lees boeken, volg seminars en inspireer je ziekenhuis door het geleerde mee terug te nemen in de praktijk. Een combinatie van durven, doen en discipline. Deze combinatie versterkt elkaar wanneer je ervaart dat het succesvol is. Een paar tips die daarbij helpen, sommigen zijn ook beschreven door Pfeffer in De kloof tussen weten en doen:

1. Maak een vergaderagenda met tijdslots per onderwerp en een proceseigenaar;
2. Overleg enkel met die mensen die de uitvoering van je plannen versterken en helpen succesvol te worden in het doen;
3. Maak plaats in je agenda voor contemplatietijd;
4. Vertaal de plannen naar uren en plaats deze in je agenda;
5. Ontwerp binnen de gereserveerde tijd met teamleden de gewenste richting;
6. Houd deze praktisch en concreet m.a.w. de verandering moet voelbaar zijn;
7. Durf te kiezen in wat je doet: ‘nee is ook een antwoord’.

Praktische stappen die het begin zetten naar succesvol veranderen. Samen met een inspirerende verpleegkundige leider en het tonen van persoonlijk leiderschap brengt het de verandering in beweging en geeft het een antwoord op de snelle en complexer wordende wereld.