Het is hoog tijd dat zorgorganisaties met een andere blik gaan kijken naar technologische innovaties, betoogt Vahag Avakian, Project Director bij P5COM. ‘Vaak is nu de eerste vraag: hoe kunnen we deze technologie inpassen in onze processen? Terwijl een veel logischer vraag is: hoe moeten onze processen eruit zien, als we de maximale potentie van deze technologie willen benutten? Dat vraagt een rigoureus andere grondhouding én een grote veranderbereidheid – juist ook bij zorgprofessionals.’
In de praktijk wordt het potentieel van innovaties vaak nog lang niet benut. En dat is zonde.
‘De belofte van technologische innovatie in de zorg is enorm, maar daar hebben we pas iets aan als het lukt om die belofte waar te maken. En daarbij kunnen we ons geen half werk meer veroorloven. We moeten nou eenmaal meer doen met minder, om ook in tijden van personele krapte de best mogelijke zorg en ondersteuning te bieden. Dat is dé belangrijkste transitie waar de zorg voor staat, en technologische innovatie is één van de manieren om die uitdaging het hoofd te bieden. In de praktijk wordt het potentieel van innovaties vaak nog lang niet benut. En dat is zonde.’
Andere rol voor zorgprofessionals
‘Goede voorbeelden zijn automatische medicijndispensers en druppelbrillen. Die zijn minder foutgevoelig en besparen medewerkers in theorie veel tijd. In de praktijk zien we dat veel zorgverleners de vrijgekomen tijd onvoldoende benutten. En het valt ook niet mee om vertrouwd te raken met het idee dat je een deel van het werk dat je al jaren doet, waar je voor opgeleid bent, niet meer hoeft te doen. Maar de waarheid is: we kunnen ons niet veroorloven om tijd vrij te spelen, maar vervolgens niet goed te gebruiken.’
Of het nou gaat om medicijndispensers, druppelbrillen, of bijvoorbeeld het gebruik van VR in de GGZ: als ze écht renderen, verandert het werk en de rol van zorgprofessionals fors.
‘Of het nou gaat om medicijndispensers, druppelbrillen, of bijvoorbeeld het gebruik van VR in de GGZ: als ze écht renderen, verandert het werk en de rol van zorgprofessionals fors. Want die technologie is er om werk uit handen te nemen, niet om het huidige werk net een beetje anders in te vullen. Professionals moeten die tijd kunnen besteden aan dingen die óók dringend moeten gebeuren. Beschouw technologische oplossingen daarom niet meer als hulpmiddel in de huidige processen, maar als reden om terug te gaan naar de tekentafel. En je telkens af te vragen: oké, dit stukje werk valt weg, wat kan ik dan het beste wél doen in die tijd? Dan verandert de invulling van veel functies uiteindelijk radicaal. Daar moet je echt aandacht voor hebben met elkaar.’
Dan ben je met zo’n pilot vooral aan het kijken: werkt dit ook in onze processen? Met als gevolg dat het nieuwe proces naast het oude blijft bestaan, en er niets rigoureus verandert.
Omarm bewezen innovaties
‘Zo’n andere grondhouding lost ook meteen een van de grootste uitdagingen op die we nu zien bij de adoptie van technologie: het opschalen. Vaak wordt nu ergens een pilot gedaan, en als die goed gaat, maken we de techniek ook beschikbaar voor de rest van de organisatie. In veel gevallen gaat het dan om innovaties die zichzelf in andere organisaties allang bewezen hebben. Dan ben je met zo’n pilot vooral aan het kijken: werkt dit ook in onze processen? Met als gevolg dat het nieuwe proces naast het oude blijft bestaan, en er niets rigoureus verandert. Of dat mensen inderdaad hun werk wel een beetje anders doen, maar alsnog geen tijd overhouden.’
Duidelijke doelstellingen
‘Mijn advies is: bedenk aan de voorkant hoeveel tijd je vrij kunt spelen met een technologische oplossing, én wat je met die tijd wilt gaan doen. En neem als het even kan je hele organisatie in één keer mee in die verandering. Dat is spannend. En het is belangrijk dat je dat zorgvuldig doet. Neem daarom je zorgmedewerkers mee bij het ontwerp en de inrichting van de nieuwe werkwijze, en vertaal de verandering ook in heldere, meetbare doelstellingen. Een vermindering van de administratieve last met 30 procent binnen zes maanden, bijvoorbeeld. Of een betere werk-privé balans voor medewerkers, of minder verzuim, of kortere wachtlijsten. Dan blijft de samenhang met het hogere doel duidelijk én kun je erop sturen.’
De focus op de rol en het gedrag van eindgebruikers is daarbij altijd cruciaal.
Het kán heus
‘De crux is dat technologie nu te vaak gezien wordt als losstaande oplossing, terwijl het eerder een hulpmiddel in een breder verandertraject is. En de focus op de rol en het gedrag van eindgebruikers is daarbij altijd cruciaal. Met P5COM waren we de afgelopen jaren nauw betrokken bij veel implementatietrajecten waarbij we dat ook telkens bevestigd zagen. Bijvoorbeeld toen we Sint Anna hielpen beter te plannen met behulp van AI, toen we de zorgbemiddeling bij Amerpoort naar een hoger niveau tilden met nieuwe processen én technologie, en toen we Thebe hielpen echt de vruchten te plukken van nieuwe medicijndispensers. Ik hoop van harte dat ook andere organisaties de moeite en de tijd willen nemen om zorgtechnologie serieus te laten renderen. Want als we duurzaam goede zorg willen blijven bieden, kunnen we geen potentieel onbenut laten.’
Project Director
